Smeden i yngre jernalder - Status og mangfald belyst ved graver med smedutstyr frå Hordaland
Master thesis
Permanent lenke
https://hdl.handle.net/1956/16495Utgivelsesdato
2017-06-22Metadata
Vis full innførselSammendrag
Denne studia av yngre jernalders graver med smedutsyr i Hordaland tek opp debatten om «smedgraver» og graver med smedutstyr. Materialstudiar ved Universitetsmuseet i Bergen viser ein variert gravskikk, der måten ein i yngre jernalder har oppretthaldt eit kollektivt og personleg minne har gitt ein variasjon der gravgodsets samansetning kan vere resultat av korleis dei gjenlevande har ønska å hugse, men også framstille og utstyre den døde for framtida. Smeden har lenge vore framstilt som jernsmed med ansvar for å forsyne bygder med våpen og reiskapar, smeden har då også hatt høg sosial status fordi han har vore viktig for høvdingar og for samfunnet forøvrig. Det varierte gravmaterialet viser derimot at ein har hatt personar knytt til smedvirket, både av høg og låg status, og at ein har arbeidd i jern, men også finare metall har vore utbreitt. Materialet har også vist at smedreiskap er funne i størst omfang i område der høgfjellet møter fjorden, og kan ha ein samanheng med jernvinne og handel. This study of late iron age graves with smiths’ tools from Hordaland picks up the debate about “smiths’ graves” and graves with smiths’ tools. Material studies at the University Museum of Bergen shows a diverse burial-custom throughout the late iron age, where the way collective- and personal memory has been maintained has given variations in the composition of grave goods could be a result of the way the mourners wanted to remember their deceased, and how they wished to equip them for the future and the afterlife. The norwegian smith has for a long time been seen as a blacksmith responsible for providing villages with weapons and tools. The smith has thus had high social status as a result of the need of chiefs and villagers. Graves with smiths’ tools are here seen as a link between the deceased and his of her life. The studies in this paper shows a diverse reality for the smiths, with both high and low-status graves represented. The study also shows that smiths’ tools in graves mostly occur in areas where mountain meets fjord, and could be linked to trade and iron production.