Euboean Connections with Attica and Kea: a view from final Neolithic and late Early Bronze age II pottery

Abstract

Το άρθρο διερευνά τις σχέσεις ανάμεσα στην Κεντρική και τη Νότια Εύβοια, την Ανατολική Αττική και τη Βόρεια Κέα σε δύο χρονολογικές περιόδους: την Τελική Νεολιθική (περίπου 4100-3100 π.Χ.) και την ύστερη Πρωτοελλαδική II (περίπου 2450/2350-2200/2150 π.Χ.). Το πρώτο μέρος αναφέρεται στις στενές ομοιότητες στην κεραμική της Τελικής Νεολιθικής από ανασκαφές στην Κεντρική και τη Νότια Εύβοια (Θαρρούνια και Πλακαρή), στην Ανατολική Αττική (σπήλαιο του Κίτσου, Κόντρα Γκλιάτε και Θορικός) και στη Βόρεια Κέα (Κεφάλα και Αγία Ειρήνη). Οι κεραμείς αυτών των κοινοτήτων χρησιμοποιούσαν παρόμοιες συνταγές για τους πηλούς τους με προσμείξεις από τοπικά υλικά, και παρήγαγαν τα ίδια σχήματα. Οι κοινές κεραμικές τεχνολογίες μπορούν να ερμηνευτούν ως ενδείξεις για την ύπαρξη ναυτιλίας και επαφών ανάμεσα στις κοινότητες της Εύβοιας, της Ανατολικής Αττικής και των Βόρειων Κυκλάδων. Το δεύτερο μέρος του άρθρου αναφέρεται στην κεραμική από την Κεντρική Εύβοια (Μάνικα και Λευκαντί), την Ανατολική Αττική (Θορικός) και τη Βόρεια Κέα (Αγία Ειρήνη) στην ύστερη Πρωτοελλαδική ΙΙ. Σε αυτήν την περίοδο συνυπάρχουν τα σχήματα της λεγόμενης «ομάδας Λευκαντί Ι - Καστρί» με κεραμική της Πρωτοελλαδικής ΙΙ. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια διαφορετική δυναμική σε σχέση με την Τελική Νεολιθική. Τα νέα έθιμα πόσης από τη δυτική Ανατολία και οι νέες τεχνολογίες, όπως ο κεραμικός τροχός, που κατά πάσα πιθανότητα μεταδίδονται μέσω θαλάσσιων οδών, διεισδύουν στην Ευβοϊκή κεραμική παραγωγή. Η ερμηνεία των δεδομένων από την Τελική Νεολιθική δείχνει τη συμμετοχή των κοινοτήτων της Καρυστίας σε ένα δίκτυο επαφών και ανταλλαγών μέσω θαλάσσης με τους γείτονές τους. Μία χιλιετία αργότερα, στο τέλος της Πρωτοελλαδικής II, η Εύβοια έχει γίνει ένας σημαντικός κόμβος σε εμπορικά δίκτυα μεγάλης εμβέλειας.