Connectivity and insularity in 1st-millenium southern Euboea: the evidence from the sanctuary of Karystos-Plakari

Abstract

Από το 2010 στη θέση Πλακαρή της νότιας Εύβοιας κοντά στην Κάρυστο πραγματοποιείται συστηματική αρχαιολογική έρευνα. Το πρόγραμμα είναι μια συνεργασία του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ (VU) με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας. Στον λόφο της Πλακαρής βρισκόταν ένας λατρευτικός χώρος που ιδρύθηκε κατά την Υπομυκηναϊκή ή την πρώιμη Πρωτογεωμετρική περίοδο. Οι λατρευτικές δραστηριότητες στη θέση εντάθηκαν κατά τη Μέση Γεωμετρική ΙΙ και Ύστερη Γεωμετρική περίοδο. Μια δεύτερη σημαντική φάση του λατρευτικού χώρου χρονολογείται στην Κλασική περίοδο – ιδιαίτερα στον 4ο αιώνα π.Χ. – όταν ένα μικρό κτήριο για θυσιαστικές τελετουργίες (κτήριο Α) οικοδομήθηκε σε ένα από τα άνδηρά του. Σε αυτό το άρθρο γίνεται μια επισκόπηση των αποτελεσμάτων των εργασιών που έχουν πραγματοποιηθεί ως τώρα στον λόφο της Πλακαρής και μια προσπάθεια να ενταχτούν αυτά τα αποτελέσματα στο ευρύτερο γεωγραφικό και ιστορικό πλαίσιο. Σχετικά με τη λειτουργία της Πλακαρής σε διαφορετικά επίπεδα (τοπικό και περιφερειακό) και τη μεταβολή της θέσης της με την πάροδο των χρόνων, θα εστιάσουμε στις πληροφορίες που μπορούμε να πάρουμε από τα ευρήματα. Κατά την πρώιμη εποχή του Σιδήρου η Πλακαρή είχε ανεπτυγμένους δεσμούς με την κεντρική Εύβοια, την ενδοχώρα της Αττικής και τον νησιωτικό κόσμο συμπεριλαμβανομένων των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας. Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα η Καρυστία υπέφερε πολύ από την εγγύτητά της με την ισχυρή, γειτονική Αθήνα. Όταν κατά τον 4ο αιώνα ξεκίνησε μια περίοδος ανάκαμψης, ο λατρευτικός χώρος στον λόφο της Πλακαρής ανακατασκευάστηκε, αλλά διάφορα στοιχεία του σχεδίου του υποδηλώνουν ότι οι Καρυστινοί που χρησιμοποίησαν τη θέση ενδιαφέρονταν περισσότερο για το παρελθόν παρά για τον κόσμο γύρω τους.