Kan konkurransehemmande fusjonar føre til auka berekraftsinvesteringar og betre velferda for konsumentar?

Abstract

I denne oppgåva presenterer eg ein teoretisk modell som nyttast til å studere korleis fusjonar verkar inn på insentivet til å drive innovasjonar som fører til meir berekraftige produkt. Nærmare bestemt studerer eg om konkurransehemmande fusjonar kan føre til auka berekraftsinvesteringar, og samtidig betre velferda for konsumentar. Dette gjer eg ved å studere effektar av horisontale og vertikale fusjonar i ein vertikal marknadsstruktur med leverandørar og detaljistar. Ein vertikal marknadsstruktur gir nemleg ei realistisk framstilling av ei rekke nye fusjonssaker der innovasjonseffektar har blitt vurdert på lik linje med pris og vareutval. I modellen er det særleg to effektar som avgjer verknaden av fusjon. Dei to effektane kan knytast til motpolane i diskusjonen om innovasjon og konkurranse, Joseph Schumpeter og Kenneth Arrow. Den første er approprieringseffekten, som er nært knytt til Schumpeter og er særleg sterk i marknadar med svak konkurranse. Den andre er kannibaliseringseffekten, som stammar frå Arrow og er sterk i marknadar med mykje konkurranse. Eg finn at både horisontale og vertikale fusjonar kan føre til auka berekraftsinvesteringar og betra konsumentvelferd - sjølv når fusjonane er konkurransehemmande. I modellen fremjar eg forhandlingsmakt i kontraktsforhandlingar mellom leverandørar og detaljistar som ein viktig parameter for om fusjonane fører til auka berekraftsinvesteringar og betra konsumentvelferd. Dette kjem av at forhandlingsmakta mellom leverandør og detaljist påverkar det relative styrkeforholdet mellom approprierings- og kannibaliseringseffekten ved fusjonar.